Virtual Desktop là gì? Cách thức hoạt động và Phân loại

 

Virtual Desktop là gì?

Virtual Desktop (máy tính ảo) là môi trường làm việc được tạo lập trên nền tảng ảo hóa, không phụ thuộc vào phần cứng của thiết bị người dùng, thay vì chạy trực tiếp trên máy tính cá nhân, hệ điều hành và ứng dụng được truy cập thông qua một phần mềm kết nối được cài đặt sẵn do nhà cung cấp cung cấp.

Thông qua phần mềm này, người dùng có thể thao tác với hệ điều hành và các công cụ làm việc đã cấu hình sẵn, sử dụng bàn phím, chuột, màn hình cảm ứng hay các thiết bị ngoại vi như trên máy tính thông thường. Virtual Desktop cho phép truy cập từ xa, linh hoạt trên nhiều thiết bị như laptop, máy tính bảng, smartphone hoặc PC, mang lại trải nghiệm làm việc liền mạch như đang sử dụng máy tính vật lý thật.

Trước đây, mô hình Virtual Desktop thường chỉ phục vụ cá nhân với từng máy ảo riêng biệt. Nhưng với sự tiến bộ của công nghệ, giờ đây nhiều người có thể sử dụng chung một hạ tầng, tối ưu hóa tài nguyên và tăng hiệu quả vận hành.

Hiện tại, ba nhà cung cấp Virtual Desktop hàng đầu thế giới là Citrix, Microsoft và VMware, với hệ sinh thái đa dạng hỗ trợ doanh nghiệp trong việc triển khai, quản lý, bảo mật và nâng cao hiệu suất hệ thống máy tính ảo.

 

Các thành phần trong hệ thống Virtual Desktop

Hệ thống Virtual Desktop bao gồm 3 thành phần chính, phối hợp với nhau để mang lại trải nghiệm người dùng mượt mà và hiệu quả là Máy chủ ảo hóa, Phần mềm quản lý (VDI hoặc DaaS software) và Thiết bị đầu cuối (End-user devices).

 

Máy chủ ảo hóa (Virtual Server)

Máy chủ ảo hóa đóng vai trò cốt lõi trong hệ thống, thực hiện các chức năng sau:

• Lưu trữ dữ liệu: Dữ liệu người dùng được lưu trữ tập trung, bảo vệ an toàn và có thể khôi phục nhanh chóng khi cần thiết.
• Tối ưu hóa tài nguyên: Tận dụng công nghệ ảo hóa để phân bổ tài nguyên theo nhu cầu, tối đa hóa hiệu quả và tránh lãng phí.
• Khả năng mở rộng: Doanh nghiệp có thể linh hoạt thêm hoặc bớt desktop ảo khi cần, giúp hệ thống dễ dàng thích ứng với sự thay đổi quy mô nhân sự.

Phần mềm quản lý (VDI hoặc DaaS software)

Phần mềm quản lý kết nối người dùng với máy chủ, bao gồm các tính năng quan trọng:

• Cung cấp giao diện người dùng: Các phần mềm như VMware Horizon, Citrix Virtual Apps and Desktops, hoặc Microsoft Azure Virtual Desktop mang lại giao diện thân thiện, giúp người dùng thao tác trên desktop ảo dễ dàng như sử dụng máy tính vật lý.
• Quản lý tài nguyên và người dùng: Cho phép quản trị viên phân quyền, giám sát hiệu suất hệ thống và bảo mật dữ liệu hiệu quả.
• Tích hợp ứng dụng và dịch vụ: Hỗ trợ triển khai và quản lý các ứng dụng kinh doanh trên môi trường desktop ảo.

Thiết bị đầu cuối (End-user devices)

Người dùng truy cập vào hệ thống ảo hóa thông qua các thiết bị đầu cuối, bao gồm:

• Thin Client: Thiết bị nhỏ gọn, tiết kiệm chi phí và năng lượng, được thiết kế để truy cập vào desktop ảo, dễ dàng bảo trì.
• Laptop và PC: Các thiết bị cá nhân của nhân viên cho phép kết nối từ bất kỳ đâu, miễn là có kết nối mạng ổn định.
• Thiết bị di động: Người dùng có thể sử dụng điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng để truy cập vào desktop ảo nhờ các ứng dụng chuyên dụng.

Hệ thống Virtual Desktop được thiết kế để đảm bảo tính linh hoạt, bảo mật và khả năng mở rộng. Hiểu rõ cách các thành phần trong hệ thống hoạt động cùng nhau sẽ giúp doanh nghiệp triển khai và vận hành giải pháp này một cách hiệu quả.

Các mô hình Virtual Desktop phổ biến

Trong môi trường công nghệ ngày nay, Virtual Desktop Infrastructure (VDI) và Desktop-as-a-Service (DaaS) là hai mô hình chính được sử dụng rộng rãi. Mỗi mô hình có đặc điểm riêng, giúp các doanh nghiệp linh hoạt lựa chọn giải pháp phù hợp.

Virtual Desktop Infrastructure (VDI)

Virtual Desktop Infrastructure (VDI) là một mô hình ảo hóa mà trong đó, doanh nghiệp tự quản lý hạ tầng ảo hóa trên các máy chủ vật lý của mình, đặt tại trung tâm dữ liệu riêng. Người dùng có thể truy cập vào môi trường desktop ảo qua kết nối mạng nội bộ hoặc từ xa, với dữ liệu được lưu trữ tập trung.

Ưu điểm của VDI:

• Kiểm soát toàn diện: Doanh nghiệp có thể kiểm soát và tùy chỉnh toàn bộ hệ thống, bao gồm tài nguyên máy chủ, chính sách bảo mật và quyền truy cập.
• Bảo mật cao: Vì toàn bộ dữ liệu được lưu trữ trên máy chủ nội bộ, VDI đảm bảo an toàn cho các thông tin nhạy cảm.
• Hiệu suất ổn định: Vì sử dụng tài nguyên riêng từ máy chủ, không chia sẻ với bên ngoài, VDI đảm bảo hiệu suất hoạt động luôn ổn định ngay cả khi có nhiều người dùng đồng thời.

Nhược điểm của VDI:

• Chi phí đầu tư cao: Việc xây dựng và duy trì hệ thống VDI yêu cầu khoản đầu tư lớn vào phần cứng, phần mềm và đội ngũ kỹ thuật để vận hành.
• Phụ thuộc vào đội ngũ IT: Ngoài ra, doanh nghiệp cần có đội ngũ IT để quản lý, bảo trì và xử lý sự cố khi cần thiết.
  
  

VDI phù hợp với ai?

VDI thường được các doanh nghiệp lớn lựa chọn để kiểm soát chặt chẽ dữ liệu nhạy cảm hoặc đã có sẵn cơ sở hạ tầng IT mạnh mẽ.

Desktop-as-a-Service (DaaS)

Desktop-as-a-Service (DaaS) là dịch vụ cung cấp môi trường desktop ảo thông qua nền tảng đám mây, được quản lý bởi các nhà cung cấp bên thứ ba. Doanh nghiệp chỉ cần trả phí cho việc sử dụng dịch vụ, không cần phải đầu tư vào cơ sở hạ tầng máy chủ vật lý hoặc quản lý hệ thống.

Lợi ích của DaaS:

• Chi phí linh hoạt: Doanh nghiệp chỉ thanh toán dựa trên số lượng người dùng và thời gian sử dụng, giúp tiết kiệm chi phí đầu tư ban đầu.
• Quản lý dễ dàng: Nhà cung cấp dịch vụ chịu trách nhiệm về bảo trì và cập nhật hệ thống, giảm thiểu gánh nặng cho đội ngũ IT của doanh nghiệp.
• Mở rộng dễ dàng: DaaS cho phép doanh nghiệp mở rộng quy mô nhanh chóng mà không phải lo về phần cứng hay cơ sở hạ tầng.

Hạn chế của DaaS:

• Phụ thuộc vào mạng: Hiệu suất hệ thống phụ thuộc vào chất lượng kết nối internet.
• Bảo mật phụ thuộc vào nhà cung cấp: Dữ liệu được lưu trữ trên máy chủ của nhà cung cấp, yêu cầu chọn đối tác bảo mật đáng tin cậy.

DaaS phù hợp với ai?

DaaS lý tưởng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các startup hoặc các tổ chức có nhân viên làm việc từ nhiều địa điểm khác nhau và cần giải pháp linh hoạt, chi phí hợp lý.

So sánh giữa VDI và DaaS

Để tìm ra điểm khác nhau giữa 2 loại Virtual Desktop VDI và DaaS, chúng ta cùng so sánh qua các tiêu chí trong bảng sau:

Tiêu chí	VDI	DaaS
Cơ sở hạ tầng	Doanh nghiệp tự triển khai và quản lý hệ thống.	Hệ thống do nhà cung cấp dịch vụ quản lý và duy trì.
Chi phí	Đầu tư ban đầu cao và chi phí bảo trì cố định.	Chi phí linh hoạt, trả theo nhu cầu sử dụng.
Bảo mật	Doanh nghiệp có toàn quyền kiểm soát bảo mật.	Bảo mật phụ thuộc vào nhà cung cấp, cần lựa chọn đối tác uy tín.
Khả năng mở rộng	Cần nâng cấp hạ tầng máy chủ vật lý để mở rộng.	Dễ dàng mở rộng, thêm người dùng nhanh chóng.
Đối tượng phù hợp	Phù hợp với các doanh nghiệp lớn, có đội ngũ IT mạnh và ngân sách cao.	Thích hợp cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, startup với nhu cầu linh hoạt và ngân sách hạn chế.

 

Tùy thuộc vào nhu cầu, quy mô và khả năng tài chính, doanh nghiệp có thể lựa chọn giữa VDI và DaaS để tối ưu hóa hiệu quả công việc và cải thiện cơ sở hạ tầng công nghệ.

Các loại Virtual Desktop hiện nay

Virtual Desktop thường được chia thành hai nhóm chính dựa trên cách lưu trữ dữ liệu và mức độ cá nhân hóa: Desktop cố định (Persistent) và Desktop không cố định (Nonpersistent).

• Desktop không cố định (Nonpersistent): Đây là dạng máy ảo dùng một lần, được thiết lập để phục vụ các phiên làm việc tạm thời. Sau mỗi phiên truy cập, toàn bộ cài đặt và dữ liệu người dùng sẽ được xóa, trả về trạng thái ban đầu. Kiểu desktop này phù hợp với môi trường có tính luân phiên cao như phòng lab, trung tâm hỗ trợ kỹ thuật hoặc lớp học công nghệ, nơi mà người dùng không cần lưu giữ thông tin cá nhân.
• Desktop cố định (Persistent): Ngược lại, desktop này được gán riêng cho từng người dùng. Mọi thay đổi về cài đặt, dữ liệu hoặc giao diện đều được ghi nhớ và duy trì qua các phiên làm việc. Điều này đảm bảo sự liền mạch trong trải nghiệm sử dụng, rất phù hợp với những vị trí yêu cầu cá nhân hóa cao như quản trị hệ thống, lập trình hay sáng tạo nội dung.

So sánh hai loại Virtual Desktop

• Về trải nghiệm người dùng: Desktop cố định cho phép cá nhân hóa và lưu trữ dữ liệu lâu dài, do đó sẽ mang lại cảm giác sử dụng như trên máy tính cá nhân. Trong khi đó, desktop không cố định luôn bắt đầu từ cấu hình tiêu chuẩn giống nhau cho nên nó sẽ phù hợp với nhu cầu truy cập ngắn hạn.
• Về quản lý hệ thống: Desktop không cố định đơn giản hơn trong quản trị, không cần lo lưu trữ cá nhân hay cập nhật riêng lẻ. Ngược lại, desktop cố định yêu cầu nhiều tài nguyên hơn và cần quản lý dữ liệu người dùng, phần mềm cũng như các tùy chỉnh cá nhân hóa.

Cách hoạt động của Virtual Desktop

Dù được cung cấp bởi nhà cung cấp nào, hệ thống Virtual Desktop thường được triển khai theo một quy trình chuẩn gồm các bước chính sau:

• Khởi tạo máy ảo: Nhà cung cấp sử dụng công nghệ ảo hóa để tạo ra các máy tính ảo, mô phỏng cấu hình phần cứng thực tế. Các máy ảo này có thể được đặt tại trung tâm dữ liệu của doanh nghiệp (on-premises) hoặc lưu trữ hoàn toàn trên nền tảng đám mây.
• Triển khai Hypervisor: Trong trường hợp triển khai nội bộ, một phần mềm ảo hóa gọi là hypervisor sẽ được sử dụng để kiểm soát tài nguyên hệ thống và cho phép nhiều người dùng truy cập vào desktop ảo một cách đồng thời, theo thời gian thực.
• Lưu trữ đám mây: Với mô hình cloud-based, toàn bộ hệ thống máy ảo từ hypervisor đến nền tảng hạ tầng đều được xây dựng và vận hành trong môi trường điện toán đám mây. Điều này giúp người dùng truy cập desktop ảo từ bất kỳ đâu chỉ với kết nối internet.
• Quản lý tài nguyên tính toán: Việc phân phối và điều phối tài nguyên (CPU, RAM, bộ nhớ, ...) sẽ do hypervisor phụ trách nếu triển khai tại chỗ, hoặc được tự động quản lý bởi nền tảng đám mây (chẳng hạn như của Microsoft, Linux hoặc các hệ điều hành hỗ trợ khác) nếu sử dụng dịch vụ cloud.

Lợi ích của Virtual Desktop đối với doanh nghiệp

Virtual Desktop mang lại nhiều giá trị thiết thực cho doanh nghiệp, từ nâng cao hiệu quả vận hành đến tối ưu chi phí và đảm bảo an toàn dữ liệu. Cụ thể:

• Truy cập linh hoạt mọi lúc, mọi nơi: Người dùng có thể làm việc từ xa trên bất kỳ thiết bị nào có kết nối internet, giúp duy trì hiệu suất cho đội ngũ di động hoặc nhân viên làm việc ngoài văn phòng.
• Giải pháp lý tưởng cho nhân sự thời vụ: Virtual Desktop cho phép nhân viên ngắn hạn sử dụng thiết bị cá nhân để truy cập hệ thống làm việc, giảm thiểu đầu tư thiết bị mới và tăng tính linh hoạt cho doanh nghiệp.
• Tận dụng thiết bị cũ: Nhờ xử lý tập trung trên máy chủ, các thiết bị đầu cuối không cần cấu hình mạnh vẫn có thể sử dụng hiệu quả, giúp tiết kiệm chi phí nâng cấp hạ tầng.
• Bảo mật dữ liệu cao hơn: Toàn bộ dữ liệu được lưu trữ tại trung tâm dữ liệu, không nằm trên thiết bị người dùng, giảm thiểu rủi ro mất mát hoặc truy cập trái phép và giúp kiểm soát tốt hơn về mặt bảo mật.

 

Một ví dụ thực tế là Đại học Queen's Belfast, trong đại dịch Covid-19, đã triển khai Azure Windows Virtual Desktop để hỗ trợ hơn 1.500 sinh viên học từ xa. Kết quả:

• Giảm chi phí và khối lượng hỗ trợ kỹ thuật nhờ ứng dụng tập trung trên nền tảng đám mây.
• Đơn giản hóa việc điều hành khi quản lý toàn bộ môi trường học tập qua một giao diện duy nhất.
• Tăng cường bảo mật với lưu trữ đám mây và xác thực đa lớp.

So sánh Virtual Desktop và máy tính truyền thống

Virtual Desktop và máy tính truyền thống đều hỗ trợ công việc hiệu quả, nhưng mỗi mô hình lại có đặc điểm riêng. Bảng sau giúp bạn dễ dàng so sánh và lựa chọn giải pháp phù hợp.

Tiêu chí	Virtual Desktop	Máy tính truyền thống
Mức độ linh hoạt	Cho phép tùy chỉnh tài nguyên (CPU, RAM, phần mềm) cho từng người dùng tùy theo nhu cầu công việc cụ thể như thiết kế đồ họa, lập trình, ...	Ít linh hoạt hơn, người dùng chia sẻ cùng một môi trường máy chủ và ứng dụng chung, hạn chế khả năng cá nhân hóa.
Cá nhân hóa	Mỗi người dùng có môi trường desktop riêng biệt, có thể cài đặt phần mềm, cấu hình hệ thống theo sở thích.	Không hỗ trợ cài đặt riêng; tất cả người dùng sử dụng chung một bản cài đặt và giao diện.
Hiệu suất	Tài nguyên được phân bổ riêng biệt nên người dùng có hiệu suất ổn định, không bị ảnh hưởng bởi hoạt động của người khác.	Người dùng chia sẻ tài nguyên máy chủ, nên có thể bị ảnh hưởng nếu người khác tiêu tốn quá nhiều tài nguyên.
Trải nghiệm người dùng	Mượt mà hơn, đặc biệt với các tác vụ đòi hỏi cao về đồ họa hoặc xử lý dữ liệu.	Phù hợp cho các tác vụ nhẹ, cơ bản như xử lý văn bản, email, ứng dụng văn phòng.
Chi phí triển khai	Chi phí cao hơn do yêu cầu nhiều hơn về hạ tầng phần cứng, license và phần mềm cho từng người dùng.	Tiết kiệm chi phí hơn nhờ dùng chung tài nguyên và license, phù hợp với ngân sách hạn chế.
Khả năng mở rộng	Dễ dàng mở rộng khi số lượng người dùng tăng, thích hợp với mô hình doanh nghiệp lớn hoặc có nhu cầu chuyên biệt.	Phù hợp với tổ chức quy mô nhỏ đến vừa, không yêu cầu nhiều cấu hình cá nhân.

 

Những ngành nào phù hợp để sử dụng hệ thống máy tính ảo hóa?

Khi môi trường làm việc số trở thành xu hướng tất yếu, nhiều doanh nghiệp ở các lĩnh vực khác nhau đã tận dụng Virtual Desktop để tối ưu vận hành, giảm chi phí và nâng cao trải nghiệm người dùng. Dưới đây là một số ví dụ thực tế:

• Ngành giáo dục: Trước nhu cầu học trực tuyến ngày càng tăng, Đại học Americana đã áp dụng hệ thống máy tính ảo linh hoạt để đáp ứng nhanh chóng các yêu cầu học thuật. Nhờ đó, trường không chỉ cắt giảm chi phí IT mà còn nâng cao trải nghiệm học tập. Hạ tầng ảo hóa cho phép triển khai máy chủ và desktop ảo nhanh chóng, giúp đội ngũ kỹ thuật tập trung nhiều hơn vào sáng tạo thay vì quản trị hệ thống.
• Ngành xây dựng - bán lẻ: Một nhà bán lẻ lớn đã ứng dụng công nghệ thực tế tăng cường (AR) kết hợp với môi trường ảo để giám sát tiến độ cải tạo cửa hàng từ xa. Từ đó, nhân viên có thể "tham quan" không gian thi công qua góc nhìn 3D, hạn chế đáng kể nhu cầu di chuyển và tiết kiệm thời gian kiểm tra công trình.
• Y tế từ xa: Các tổ chức y tế sử dụng máy tính ảo để mở rộng khả năng chăm sóc bệnh nhân, đồng thời đảm bảo an toàn cho dữ liệu sức khỏe. Môi trường ảo hỗ trợ truy cập nhanh chóng đến hồ sơ bệnh án và hình ảnh y khoa, giúp nâng cao hiệu quả điều trị, đặc biệt trong các tình huống khẩn cấp hoặc phức tạp cần cá nhân hóa cao.
• Bảo trì và hỗ trợ kỹ thuật: Trong lĩnh vực bảo trì cơ sở vật chất, máy tính để bàn ảo đóng vai trò cầu nối giữa nhân viên hiện trường và chuyên gia kỹ thuật từ xa. Với tai nghe hoặc thiết bị hỗ trợ, nhân viên có thể nhận chỉ dẫn trực tiếp, nhìn thấy và tương tác với thông tin kỹ thuật theo thời gian thực như thể chuyên gia đang đứng ngay cạnh họ.

Trên đây HostingViet đã giải đáp cho bạn Virtual Desktop là gì? Và những thông tin liên quan tới máy tính ảo này. Hy vọng những thông tin trên hữu ích với bạn.

>>> Bạn có thể xem thêm: VPS Azure là gì? Hướng Dẫn Cách Tạo VPS Azure Free chi tiết